Michał Bizoń

W tekście omawiam metateoretyczne uwarunkowania dla historii powstania i rozwoju pojęcia wolnej woli. Punktem wyjścia jest zagadnienie pojęcia spekulatywnego. Ponieważ wola jest pojęciem spekulatywnym, nie ma jednoznacznej definicji tego pojęcia. Dlatego też utrudnione jest badanie jego historii, ponieważ autorzy starożytni operowali różnymi teoriami chcenia i wolności, które nie zawsze były ze sobą kompatybilne. Następnie omawiam teorie chcenia i działania wybranych autorów, które miały istotny wpływ na późniejszy rozwój pojęcia woli. Rozpatruję pojęcie wyboru Platona, pojęcia życzenia i wyboru Arystotelesa, pojęcie przyzwolenia stoików, teorię wolności Epikura, teorię wyboru Aleksandra z Afrodyzji, pojęcie woli Augustyna z Hippony i teorię woli Maksyma Wyznawcy.

At Protagoras 353de, Socrates gives three possible reasons for calling some pleasures `wrong'. Scholarly attention has focused on the second of these, according to which pleasures are `wrong' when they have negative consequences. This paper argues that the first reason (the pleasures are fleeting) corresponds to beliefs held by Democritus, among others; and that the third reason (the pleasant things “give pleasure in whatever way and for whatever reason“) is the view adopted by Socrates in the dialogue