Radosław Zyzik

Niniejszy artykuł analizuje integrację uchodźców wojennych z perspektywy nauk behawioralnych, koncentrując się na ukraińskich uchodźcach wojennych w Polsce. Wyróżnia migrację ekonomiczną i uchodźstwo wojenne, podkreślając unikalne wyzwania stojące przed uchodźcami wojennymi, takie jak przymusowa migracja, narażenie na przemoc i trudności psychologiczne. Artykuł bada różne czynniki behawioralne wpływające na integrację, w tym postrzeganie czasu, sieci społeczne i narracje publiczne. Wyniki wskazują, że zrozumienie i uwzględnienie tych aspektów behawioralnych jest kluczowe dla opracowania skutecznych polityk integracyjnych. Badanie to wnosi istotny wkład w rozwój wiedzy, dostarczając szczegółowego spojrzenia na wyzwania związane z integracją uchodźców wojennych z perspektywy behawioralnej.

Niniejszy artykuł analizuje integrację uchodźców wojennych z perspektywy nauk behawioralnych, koncentrując się na ukraińskich uchodźcach wojennych w Polsce. Wyróżnia migrację ekonomiczną i uchodźstwo wojenne, podkreślając unikalne wyzwania stojące przed uchodźcami wojennymi, takie jak przymusowa migracja, narażenie na przemoc i trudności psychologiczne. Artykuł bada różne czynniki behawioralne wpływające na integrację, w tym postrzeganie czasu, sieci społeczne i narracje publiczne. Wyniki wskazują, że zrozumienie i uwzględnienie tych aspektów behawioralnych jest kluczowe dla opracowania skutecznych polityk integracyjnych. Badanie to wnosi istotny wkład w rozwój wiedzy, dostarczając szczegółowego spojrzenia na wyzwania związane z integracją uchodźców wojennych z perspektywy behawioralnej.

W artykule analizowane są normatywne kryteria dopuszczalności dowodów naukowych w polskim systemie prawnym, ze szczególnym uwzględnieniem dowodów neuronaukowych. W pierwszej kolejności zostaną przedstawione metody neuroobrazowania mózgu ze wskazaniem rodzaju spraw, w których zostały one wykorzystane. W drugiej kolejności omówione zostaną kryteria dopuszczalności dowodów naukowych w polskim i amerykańskim systemie prawnym. Następnie zidentyfikowanych zostanie szereg zagrożeń, których źródłem może być niezrozumienie natury i niewłaściwe posługiwanie się dowodami neuronaukowymi. Ostatnia część pracy zawiera szereg sugestii o charakterze normatywnym i pozanormatywnym, mających na celu zmianę prawa dowodowego w celu wypracowania mechanizmów pozwalających na rzetelną ocenę dowodów neuronaukowych. The paper discusses the problem of admissibility of scientific, and especially neuroscientific, evidence in Polish legal system. In the first part of the paper, methods of neuroimaging and its uses in legal proceedings are discussed. Then, we focus on the criteria of admissibility of scientific evidence in Polish and American legal systems. In the next part, we try to identify threats of misuse of neuroimaging evidence in the courtrooms. The last part contains a set of suggestions how to change Polish legal system in order to prepare it for neuroscientific evidence.

W pracy postawiona zostaje teza, głosząca że w zależności od dyscypliyny, w której pojęcie osoby funkcjonuje, ma ono odmienne znaczenie i pełni odmienne funkcje. Status tego pojęcia analizowany jest z perspektywy prawnej, filozoficznej, teologicznej i neurobiologicznej. W każdej z tych dyscyplin funkcjonuje ono inaczej i nie ma możliwości prostego przechodzenia pomiędzy wspomnianymi dyscyplinami. The papers posits the thesis that we do not have only one concept of the person. Depending on the discipline where it appears, there is a legal, neurobiological, philosophical and theological concept of the person. The nature of the concept of person is analyzed from four different perspective. The results suggest that each disicpline has its own person which posses specific meaning and function.

W artykule została postawiona teza, że bezpośrednie wykorzystanie osiągnięć genetyki behawioralnej w naukach prawnych jest przedwczesne i wątpliwe pod względem metodologicznym. Struktura artykułu przedstawia się następująco. W pierwszej kolejność zaprezentowane zostały sprawy, w których genetyka behawioralna została wykorzystana (Bayout, Stefani, Landrigan). W kolejnym kroku możliwe sposoby pojawienia się tego typu dowodów w procesach karnych (np. wina, złagodzenie kary) są analizowane i krytycznie omawiane. Ostatnie dwie części artykułu poświęcone zostały analizie badań genetycznych mającej na celu ustalenie związku pomiędzy genami a zachowaniem. Artykuł kończy się następującymi wnioskami: (1) obecnie nie ma mocnych przesłanek pozwalających stwierdzić, że genetyka behawioralna powinna być wykorzystywana w naukach prawnych, (2) jednocześnie dowody genetyczne zaczynają być obecne na salach sądowych i środowisko prawnicze powinno zostać przygotowane na ich obecność na salach sądowych. The paper posits the thesis that there is no methodological shortcut between behavioral genetics and legal sciences, and we are not into position to walk on the bridge between genetics and law (especially, in the courtrooms). The structure of the paper is as follows. First, legal cases where behavioral genetics played some role are presented (Bayout, Stefani, Landrigan). In the next step possible points of intersection of law and genetics are described (culpability, mitigation etc.). The third and fourth part of the paper are devoted to genetic research (i.e. on C. elegans) in order to establish the relation between genes, neurons, environment (and again - genes). The conclusion of the paper is twofold (or even threefold). There is no strong evidence that genetic research can be of any use in legal proceedings. On the other hand, behavioral genetics is already on the courtroom's doorstep and legal community should be prepared for it. And at the end, the relation between behavioral genetics and legal cases is a very interesting problem for legal philosophy and theory.

W artykule analizowane jest zagadnienie wiarygodności decyzji intuicyjnych w procesie stosowania prawa. Analizy prowadzone są z perspektywy psychologii poznawczej, ze szczególnym uwzględnieniem prac nad intuicją ekspercką. Celem prowadzonych analiz jest odpowiedź na pytanie, czy można mówić o wiarygodnych prawniczych decyzjach intuicyjnych. Zestawione zostają badania amerykańskich realistów prawniczych i psychologów poznawczych w celu ich konfrotancji i ustalenia warunków wpływających na proces podejmowania decyzji i wydawania ocen intuicyjnych. Artykuł kończy się przedstawieniem modelu podejmowania decyzji intuicyjnych w naukach psychologicznych i naukach prawnych. In the paper the issue of credibility of legal intuitive decisions is discussed. Analysis is conducted form a perspective of cognitive psychology, especially with emphasis on works on expertise intuition. The goal of the paper is to answer a question whether can we speak about credible intuitive decision making in legal sciences. We confront research conducted in legal theory and cognitive psychology in order to set conditions relevant for a decision making process. The paper ends with a presentation of a decision making model that can be found both in legal sciences and in cognitive psychology.

The paper pores over the recent conceptions of normative judgement developed against the background of advances in psychology and neuroscience. It begins by analyzing what normative claim of morality and law consists of before presenting and criticizing the Social Intuitionist Model of normative judgement developed by Jonathan Haidt. The model poses serious challenges for well-established normative concepts, and the concept of normativity as objective reason for action in particular. A question is asked of what the relationship between philosophical conceptions and the findings of neuroscience should be. The conclusion is that, in the face of new scientific facts, philosophers have no choice but to carefully revise their conceptual schemes.

Paper posits a question whether one can speak of a new paradigm of legal science based on findings of neuroscience. It analyzes the challenge of neurolaw from two different perspective: the philosophical and the practical. The former enables one to reflect on the possibility of modifying the jurisprudential conceptual scheme by utilizing the findings of neuroscience. One such possibility is offered in connection to the concept of a person. The current advancements in neuroscience can lead to a new picture of personhood, one that is significantly different that the view presupposed by the law. From practical perspective, a new challenge is posed by neuroscience based lie detectors. Paper concludes that the way to develop a new paradigm in legal science, neurolaw, is wide open. However, this project is entwined with serious methodological and methateoretical problems.