Andrzej Klimczuk

Jednym ze zjawisk zwi¸a}zanych z procesem starzenia siȩ społeczeństw s¸a przemiany systemów gospodarczych zorientowane na produkcjȩ i dystrybucjȩ dóbr i usług dla osób starszych, jak również dla młodszych grup wiekowych w ramach ich przygotowania do starości. Artykuł przybliża główne cechy koncepcji „srebrnej gospodarki” w kontekście realizacji polityki aktywnego starzenia siȩ. Opracowanie przedstawia typologiȩ modeli srebrnej gospodarki w krajach Unii Europejskiej na poziomach krajowym i regionalnym na podstawie wykorzystania porównań indeksu aktywnego starzenia siȩ do typologii zróżnicowań i kultur kapitalizmu oraz typologii państw dobrobytu. W podsumowaniu przybliżono wnioski dla działań praktycznych oraz propozycje dalszych kierunków badań. ** Some phenomena associated with ageing populations are transition of economies to focus more on the production and distribution of goods and services for older adults as well as for younger age groups as part of their preparation for old age. The paper presents the main features of the concept of “silver economy” in the context of active ageing policies. The study presents a typology of the silver economy models in the European Union at national and regional levels based on the use of the Active Ageing Index in comparison to the typology of differences and cultures of capitalism as well as the typology of welfare states. The summary contains conclusions for practical interventions and proposals for further research.

Współcześnie obserwujemy popularyzację tworzenia kodeksów zaadresowanych do różnych grup społecznych. Zasadne jest jednak poszukiwanie odpowiedzi na pytania dotyczące przesłanek ich konstruowania i możliwości praktycznego ich wykorzystywania. Celem artykułu jest przedstawienie krytycznego przeglądu literatury przedmiotu w obszarze stanowisk szczególnie związanych z kwestią kodyfikacji etyk zawodowych. W pierwszej kolejności omówiono znaczenia przypisywane pojęciu kodeksu etycznego i podstawowe stanowiska etyczne. W dalszej kolejności przeprowadzono dyskusję nad argumentami zwolenników i przeciwników kodyfikacji norm. * Today we observe popularization of elaboration of codes addressed to various social groups. However, it is reasonable to search for answers to questions about conditions of their design and possibilities of their practical use. This article aims to provide a critical review of the literature in the field of opinions specifically related to the issue of codification professional ethics. Article first describes meanings attributed to the concept of a code of ethics and basic ethical positions. Next review leads to a discussion on supporters and opponents arguments on codification standards.

This chapter focuses on maintaining employment in the sector of small and medium-sized enterprises, which is crucial for the functioning of the economy. However, in an economic crisis, the changes in the area of employment of workers often become the foremost way of adapting to declining financial resources, which are the result of reduction of interest in the offer of the organisation by the customers. These actions had proven to be particularly evident in the case of global financial and economic crisis, which also affected the Polish economy after 2008. The chapter suggests that the layoffs lead to rise in unemployment. Thus, there is a need to promote the outplacement, which is, a technique oriented on responsible dismissals in order to support a smooth transition of laid-off workers to new workplaces. In this way, both employees and companies increase their chances of maintaining competencies and better adapt to market competition requirements. This chapter explores the characteristics of the labour market policy in Poland, main features of the outplacement in the context of the crisis, examples of the outplacement implementation, plans for further development of the outplacement, and conclusions including directions for further research.

One of the key challenges of social policy in Poland in the early 21st century is to adapt its management to the requirements of a service economy. Essential conditions for the mixed economy of welfare have been already created after adjustments of the subsystems of national social policy during the first years of membership in the European Union since 2004. Labour market policies already include the relationships between providers from the public sector, the commercial sector, and the non-governmental sector. However, the tasks and services of individual entities and institutions still lack coordination and integration. This paper focus on the examples of possibilities for their development by combining the activation policy with concepts of the governance and welfare mix. The paper presents the results of the author’s research on the implementation of welfare mix solutions in the field of professional activation of the unemployed people in Poland. Two case studies are included the implementation of outplacement programs that are based on the cooperation between different entities; and the cooperation between the public employment services and non-governmental employment agencies in the activation of people with disabilities in the labour market. Moreover, basic concepts of ongoing reforms of active labour market policies in Poland were discussed. The summary contains the practical recommendations and possible directions for further research in the field of integration of employment services.

Complexity of the changes taking place in modern societies makes it is necessary to deepen the analysis of the impact of social inequality on the activity of old people. Dissemination of new technologies and organizational forms allows solving many social problems and improving the quality of human life. At the same time broadens the range of areas in which old people are losing their authority and differ in expertise required for the achievement of socially valued goods. Article aims to highlight the importance of inequality for the activity of the elderly and its relationship to social capital in conditions of shaping social dispersion space order. Study brings closer chosen results of empirical studies portraying the dimensions of internal diversity of seniors. ** Złożoność przemian zachodz¸a}cych we współczesnych społeczeństwach sprawia, iż niezbȩdne staje siȩ pogłȩbienie analiz oddziaływania nierówności społecznych na aktywność ludzi starych. Upowszechnianie siȩ nowych technologii i form organizacyjnych pozwala na rozwi¸a}zanie wielu problemów społecznych i podniesienie jakości życia ludzkiego. Jednocześnie poszerza siȩ zakres dziedzin, w których ludzie starzy trac¸a} swój autorytet oraz różni¸a} siȩ miȩdzy sob¸a} kompetencjami wymaganymi do osi¸a}gania społecznie cenionych dóbr. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na znaczenie nierówności dla aktywności ludzi starych oraz jej zwi¸azków z kapitałem społecznym w warunkach kształtowania siȩ w polskiej przestrzeni społecznej ładu rozproszonego. Opracowanie przybliża wybrane wyniki badań empirycznych, które ukazuj¸a wymiary zróżnicowania kategorii społecznej ludzi starych.

Measurement of ability or inability to perform activities of daily living is important to in describing the functional status of a person and then implementing an intervention. Evaluations of ADLs are mainly used in nursing and in rehabilitation of people with disabilities and the elderly. Measuring ability to perform ADLs is crucial for the management of healthcare in aging societies. It is important to understand differences between categories of ADLs and challenges in their evaluation that are connected to the roles of family members.

An area agency on aging (AAA) is a public or private nonprofit organization designated by the state to address the needs and concerns of all older persons at the regional and local levels in the United States (Administration for Community Living (ACL) 2019). AAAs have a successful history of developing, coordinating, and implementing comprehensive networks of services and programs that enrich communities and the lives of older adults. AAAs were established through a provision of the Older Americans Act (OAA 1965), which was signed into law by President Lyndon B. Johnson. Specifically, AAAs were created with the 1973 reauthorization of the OAA. AAAs create the infrastructure to execute comprehensive long-term support services that ensure the independence of older adults.

The concept of work–family balance was introduced in the 1970s in the United Kingdom based on a work–leisure dichotomy, which was invented in the mid-1800s. It is usually related to the act of balancing of inter-role pressures between the work and family domains that leads to role conflict. The conflict is driven by the organizations’ views of the “ideal worker” as well as gender disparities and stereotypes that ignore or discount the time spent in the unpaid work of family and community. Solutions for balance include legislation, flexible workplace arrangements, and the market care services.

W literaturze przedmiotu określenie "kapitał" wystȩpuje zarówno w ujȩciach funkcjonalnych, strukturalnych, normatywnych, jak i aksjologicznych. W naukach humanistycznych i społecznych pojȩcie to rozumiane jest jako wartość odnoszona do czynnika ludzkiego. W naukach ekonomicznych kapitał to pojȩcie wȩższe niż "zasób". Zasoby s¸a} wykorzystywane przez ludzi do zaspokajania ich potrzeb, s¸a} czynnikami produkcji dóbr i usług. Kapitał to szczególny czynnik produkcji, gdyż stanowi już przekształcone zasoby, które mog¸a} zostać uruchomione, by przynieść zysk, powiȩkszyć szanse oraz osi¸a}gn¸ać cele i korzyści na rynku. ** In literature on the subject, the term "capital" appears in both functional, structural, normative and axiological approaches. In the humanities and social sciences this concept is understood as a value related to the human factor. In economic sciences, capital is a narrower concept than "resource." Resources are used by people to meet their needs, they are factors in the production of goods and services. Capital is a special factor of production, because it is already transformed resources that can be launched to bring profit, increase opportunities and achieve goals and benefits on the market.

Podstawowym założeniem artykułu jest uznanie, że złożoność wyzwań związanych ze starzeniem się populacji wymusza rozwój powiązań kooperacyjnych między podmiotami polityki publicznej reprezentującymi różne sektory. Innymi słowy: niezbędna jest bardziej intensywna i lepiej skoordynowana współpraca między organizacjami sektora publicznego, komercyjnego, pozarządowego, nieformalnego oraz sektora obejmującego podmioty gospodarki społecznej (np. spółdzielnie). Zasadnicze znaczenie ma w tym kontekście wdrażanie założeń teorii współzarządzania (governance), koprodukcji oraz mieszanej gospodarki dobrobytu (inaczej: wielosektorowej polityki społecznej). W konsekwencji artykuł wskazuje na wybrane wątki dyskursu dotyczącego relacji procesu starzenia się ludności z przedsiębiorczością społeczną i innowacjami społecznymi. Tekst przytacza także przykłady dobrych praktyk i inicjatyw z obszaru gospodarki społecznej. Podsumowanie zawiera rekomendacje dla podmiotów polityki publicznej oraz proponowane kierunki dalszych badań.

W ostatnich latach obserwujemy intensywną debatę publiczną dotyczącą implementacji koncepcji miast i gmin przyjaznych starzeniu się (age-friendly cities and communities) oraz jej nowszej i szerszej odsłony związanej z inteligentnymi i zdrowymi przestrzeniami przyjaznymi starzeniu się (smart healthy age-friendly environments, SHAFE). Rozdział koncentruje się na zwięzłym przeglądzie obejmującym te zagadnienia. W pierwszej części artykuł przybliża podstawowe pojęcia i wybrane działania Komisji Europejskiej w obszarze upowszechniania dialogu międzypokoleniowego oraz programowania polityk relacji międzypokoleniowych. Następnie zaprezentowano krótkie omówienia studiów przypadku dotyczące wybranych projektów innowacji społecznych i metodyk mających na celu: (1) wzmocnienie pozycji facylitatorów koncepcji miast i gmin przyjaznych starzeniu się oraz inteligentnych, zdrowych i inkluzywnych przestrzeni; (2) ułatwienie obywatelom, szczególnie osobom starszym, radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi w obszarze zdrowia publicznego; oraz (3) wspieranie głosu seniorów i seniorek w podejmowaniu decyzji co do celów i zadań polityk publicznych (współprojektowanie), ich wdrażania (współzarządzanie, współrealizowanie/koprodukcja usług publicznych) oraz ich monitorowania i ewaluacji (współocena). Ostatnia część zawiera rekomendacje dla wybranych podmiotów odpowiedzialnych za politykę publiczną wobec starzenia się ludności oraz propozycje kierunków dalszych badań.

Celem badań jest odpowiedź na pytanie o to, jakie są efekty dotychczasowej realizacji warsztatów typu medialab z inicjatywy Fundacji Ortus w Polsce oraz jakie są uwarunkowania ich dalszego rozwoju w kierunku budowy stałej instytucji. Podjęta analiza została ukierunkowana na osiągnięcie następujących celów teoretycznych i praktycznych: identyfikacja cech wizerunku warsztatów medialab organizowanych przez Fundację Ortus; określenie zakresu upowszechniania w Polsce koncepcji nowych instytucji kultury poprzez warsztaty medialab; określenie opinii i postaw wobec inicjatyw medialab ich uczestników i nie-uczestników; identyfikacja zakresu wykorzystania technik i form działań poznanych na warsztatach medialab przez ich uczestników; oszacowanie trwałości zawiązanych między uczestnikami warsztatów więzi i zakresu współpracy przez wspólnych przedsięwzięciach; identyfikacja dotychczasowych i potencjalnych korzyści i barier w realizacji inicjatyw medialab; ustalenie czynników wspierających i hamujących przyszłą działalność instytucji medialab w stałej lokalizacji; określenie cech potencjalnej roli instytucji medialab w regionalnej polityce kulturalnej i polityce innowacji; wskazanie potencjalnych rozwiązań na rzecz budowy polskiego modelu instytucji medialab.