Joanna Andrusiewicz

Several experimental studies on moral judgment and moral decision-making show that in virtual reality people tend to make more “characteristically utilitarian” decisions than when responding to standard questionnaires. An explanation of this phenomenon that has been considered by many authors states that the feature of VR studies that is responsible for this effect is the visual salience of the harmful consequences of “deontological” decisions. The present paper makes three points, the first of which is theoretical: we argue that this explanation, which draws from Cushman’s dual-process account of moral judgment, is in fact not coherent with this account’s predictions with respect to behavior in VR. The second point is that this explanation does not sufficiently explain the existing empirical findings concerning the footbridge dilemma because these studies differ in important aspects of experimental design from studies on the switch dilemma. The third point is empirical: we present two original VR studies that were designed to check the robustness of the increased “utilitarian” tendency and directly test the explanation that is based on the visual salience of harmful consequences. The results of the experiments provide evidence that the effect is quite robust but the proposed explanation is inadequate.

Przedwczesna śmierć samoświadomej istoty, nawet całkowicie bezbolesna, nie jest obojętna moralnie. I nie ma znaczenia, czy istota ta jest człowiekiem. Stanowisko to, nierzadkie dziś na gruncie animal studies, jako jeden z pierwszych przyjął i uzasadnił Tom Regan. W niniejszym artykule przedstawiono jego argumentację – opisano dwie najważniejsze zasady Stanowiska praw: Zasadę szacunku i Zasadę krzywdy oraz relacje między kategoriami podmiotów moralnych, obiektów moralnej troski i podmiotów życia. Zrekonstruowano i przeanalizowano problem etycznego wymiaru śmierci zwierzęcia, jako jednostki, naszkicowano też konsekwencje hipotetycznego przyjęcia Stanowiska Praw dla dopuszczonych dziś prawnie i powszechnie stosowanych praktyk wobec zwierząt pozaludzkich.